Khoản tiền phạt 800 triệu Euro, tương đương 840 triệu USD, do Ủy ban Châu Âu áp đặt lên tập đoàn Meta vào thứ Năm tuần trước là kết quả của cuộc điều tra chống độc quyền đối với nền tảng thương mại điện tử Facebook Marketplace. Đây là động thái mới nhất của các nhà quản lý thị trường châu Âu trong nỗ lực hạn chế quyền lực của tập đoàn khổng lồ Meta, nhắm vào các lĩnh vực kinh doanh trực tuyến mới. Kết luận của các nhà quản lý thị trường châu Âu là Meta đã tạo ra một lợi thế cạnh tranh không công bằng để vượt qua các đối thủ trong ngành bằng cách tích hợp Marketplace như một dịch vụ bổ sung với mạng xã hội Facebook. Bằng cách tích hợp trực tiếp Marketplace vào Facebook, Meta gần như ngay lập tức có được hàng trăm triệu người dùng tiềm năng, biến mạng xã hội này thành một nền tảng hoàn hảo để vận hành các dịch vụ thương mại điện tử. Ngoài ra, theo các cơ quan quản lý thị trường kỹ thuật số, Meta đã lợi dụng vị trí độc quyền của mình trên thị trường quảng cáo trực tuyến, áp đặt các quy định kinh doanh không công bằng lên các nền tảng mua sắm trực tuyến được coi là đối thủ cạnh tranh của Facebook Marketplace. Một trong những quy định đó là yêu cầu thu thập dữ liệu người dùng từ các nền tảng cạnh tranh để củng cố vị trí của Marketplace. Trong nhiều năm qua, các nhà quản lý thị trường châu Âu, do Margrethe Vestager dẫn đầu, đã nỗ lực hết sức để hạn chế quyền lực của các tập đoàn công nghệ khổng lồ, ngăn chặn những công ty này lợi dụng lợi thế cạnh tranh để thao túng toàn bộ các phân khúc kinh doanh trực tuyến, từ mạng xã hội đến thương mại điện tử. Các cơ quan chức năng châu Âu trước đây đã đưa ra những cáo buộc tương tự đối với Apple, tuyên bố rằng công ty này đã lợi dụng vị trí của mình trên thị trường smartphone để củng cố thế độc quyền của mình trong các lĩnh vực nhạc số và thanh toán trực tuyến thông qua Apple Music và App Store. Tuy nhiên, thực tế là điều này cũng đánh dấu sự kết thúc nhiệm kỳ của bà Vestager trong việc quản lý lĩnh vực thị trường kỹ thuật số. Khoản tiền phạt hơn 800 triệu đô la mà EU áp đặt lên Meta là một trong những động thái cuối cùng của bà trước khi từ chức. Sau một thập kỷ quản lý chính sách cạnh tranh và làm việc để đảm bảo thị trường Liên minh Châu Âu có các quy định nghiêm ngặt hơn cho lĩnh vực công nghệ, bà Vestager sẽ sớm được thay thế bởi bà Teresa Ribera, một quan chức người Tây Ban Nha. Theo các cơ quan quản lý thị trường của Liên minh Châu Âu, việc tích hợp trực tiếp Marketplace vào mạng xã hội Facebook đã cho phép Meta “tạo ra những lợi thế cho chính mình mà các dịch vụ mua sắm trực tuyến và rao vặt khác không thể đạt được.” Đây là một hành vi vi phạm pháp luật theo quy định chống độc quyền của châu Âu. “Meta phải ngừng hành vi này ngay lập tức,” trích lời tuyên bố chính thức của bà Vestager. Meta tự nhiên đã phát hành một tuyên bố nói rằng họ sẽ kháng cáo khoản tiền phạt này tại tòa án, và cuộc chiến pháp lý này có thể kéo dài nhiều năm. Meta cho biết rằng Marketplace, ra mắt vào năm 2016, được tạo ra để đáp ứng nhu cầu của người dùng mạng xã hội Facebook và không được thiết kế để cản trở sự cạnh tranh từ các dịch vụ tương tự như eBay hoặc Vinted. Trong tuyên bố chính thức của Meta: “Người dùng Facebook hoàn toàn có quyền lựa chọn sử dụng dịch vụ Marketplace hay không, và nhiều người không sử dụng dịch vụ này.” Sự thật là mọi người sử dụng Facebook Marketplace vì họ muốn, chứ không phải vì họ phải.” Nhắc lại sự kiện năm 2023, Meta đã bị Ủy ban Châu Âu phạt 1,26 tỷ USD vì vi phạm quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân của người dùng dịch vụ trực tuyến trên thị trường này. Tại Mỹ, Ủy ban Thương mại Liên bang đang kiện tập đoàn của Mark Zuckerberg vì cáo buộc độc quyền thị trường kỹ thuật số. Câu hỏi mở hiện nay là liệu châu Âu và Hoa Kỳ có còn đồng ý về nỗ lực kiểm soát quyền lực của các tập đoàn công nghệ khổng lồ khi Tổng thống Donald Trump chính thức nhậm chức vào tháng Giêng năm sau hay không. Trước đó, nhiều đồng minh của Trump, bao gồm cả Phó Tổng thống sắp tới JD Vance, đã đưa ra các tuyên bố và bày tỏ lo ngại về sức mạnh thống trị thị trường của các công ty như Google và Meta. Nhưng cũng có một số đồng minh của Trump đang kêu gọi nới lỏng các quy định.
